Prof. Hamit N. Pamir, 28 nisan 1892 tarihinde Selanik’te doğmuş, İlk öğrenimini Mektebi Edepte, orta öğrenimini ise yine Selanik’te Fevziye Mektebinde tamamlamıştır, 1909 yılında yine Selanik Fransız Mektebinden bakaloryasını almıştır. 1909-1913 yılları arasında Cenevre Üniversitesinde lisans öğrenimini bitirdikten sonra, Kuzey Urallar’da Prof. Duparc’ın danışmanlığında bir jeoloji doktorası yaparak, 1915 yılında yurda dönmüştür. 1916 yılında W. Penck ile birlikte, Vefa’da satın alınan Abdülkerim Paşa konağında dersaneleri, lâboratuvarları, müzesi ve geniş bir kitaplığı ile İstanbul Darülfünunun Jeoloji Enstitüsü nü kurmuştur. 1925 yılında İstanbul Darülfünun un muallim muavinliğine, 1933 yılında da jeoloji muallimliğine atanmıştır. Aynı yıl ikinci bir reform ile Darülfünun üniversite olmuş, kendisi de önce profesör, bir süre sonra da ordinaryüs profesör olarak buradaki görevine devam etmiştir.
Kendi yapıtı olan İstanbul Üniversitesi Jeoloji Bölümünde yarım asrı bulan hocalığı süresince pek çok öğrenci ve hoca yetiştirmiş, aynı zamanda jeolojiye olan aşırı sevgisiyle o günün güç şartlarında bile yurdun hemen her köşesini gezerek pek çok yayın ortaya koymuştur. Üniversiteden 1963 yılında kendi isteğiyle emekli olduktan sonra, 1950-1952 ve 1954-1956 yıllarında iki defa Genel Direktörlüğünü yaptığı M.T.A. Enstitüsünde Başmüşavir ve Bilimsel Kurul Başkanı olarak yeniden görev almıştır. Burada da birçok araştırmanın başlatılmasında, yürütülmesinde ve sonuçlandırılmasında, geniş bilgi ve görgüsü ile büyük katkıda bulunmuştur.
Meslek yaşamı boyunca sürekli olarak eser vermiş ve Türkiye’nin l: 800 000 ve l: 500 000 ölçekli jeoloji haritalarının hazırlanmasına öncülük etmiş olan Prof. Pamir’in 40 ı aşan yayınlanmış çalışması mevcuttur. Eserleri; ders kitapları, bazı bölgelerin jeoloji incelemesi, kongerelerde sunulmuş bildiriler, çeviriler, deprem çalışmaları ve değişik konulardaki eserleri şeklinde gruplanabilir. İlk ders kitabı eski yazı ile 1928 de yazdığı «Umumî Arziyat» tan sonra, 1937 de «Dinamik Jeoloji I» i ve 1948 de «Dinamik Jeoloji II»yi yayınlamış, bu eserlerini 1959 ve 1960 yıllarında jeolojideki son gelişimlerin ışığında yeniden derlemişti. Öğrenciler için hazırladığı bir başka kitabı da M. Gignoux’tan çeviri «Stratigrafik Jeoloji»dir. Anadolu’nun ve Trakya’nın çeşitli yörelerindeki saha çalışmalarının sonuçlarını güçlü bilimsel kişiliği ve kalemiyle derleyip, yayınlayarak ilgililerin yararına sunmuştur. Bunlar arasında merhum Prof. Dr. A. Malik Sayar ile Prof. Chaput ve aynca Prof. Dr. F. Baykal ile birlikte hazırlamış oldukları da vardır. Katıldığı uluslararası kongrelere daima Türkiye’nin jeolojisini tanıtan ilginç bildiriler götürmüş ve bu şekilde, öğrenciliği sıralarında kurduğu uluslararası jeolojik işbirliğini bütün yaşamı boyunca sürdürmüştür. 1937 de Moskova’da, 1948 de Londra’da ve 1960 da Kopenhag’da yapılmış olan jeoloji kongrelerinde, «Kuzey Anadolu Kömür Havzasının Önemli Jeolojik Problemleri», «Anadolu Linyitleri Hakkında Yeni Doneler», «1939 ile 1944 Yılları Arasında Küçük Asya’da Vukua Gelen Depremler ve Kuzey Anadolu Beresi», ayrıca E. Chaput’nün işbirliği ile hazırlamış olduğu «Türkiye’nin Stratigrafik Leksiği» isimli çalışmalarını sunmuştur. 1961 yılında Atina’da yapılan Hidrojeoloji Kongresine ise «Orta Anadolu Bölgesinin Hidrojeolojisi» adlı bildirisini götürmüştür. İstanbul Darülfünun’unda görev aldığı yıllarda başlayan ve çoğunluğu W. Penck ve E. Chaput’den olan, Fünun Fakültesi Mecmuasında yayınlanmış ve Türkiye jeolojisi ile ilgili çevirileri vardır. 1928 yılından bu yana yurdumuzda oluşmuş; 1928 Tepeköy-Torbalı-İzmir; 1938 Orta Anadolu ve 1939 Erzincan depremleri gibi önemli yersarsıntıları ile yakından ilgilenmiş, deprem bölgelerinde yaptığı araştırmanın sonuçlarını hükümet ilgililerine ilettiği gibi, ayrıca yayınlamıştır.
Bilimsel çalışmaların dışında daima yurdun jeoloji sorunlarıyla da ilgilenmiş, bu amaçla gazetelere aydınlatıcı makaleler yazmış, hükümet ilgililerine verdiği raporlar ile onların dikkatini önemli sorunlar üzerine çekmiştir. Bu yolla Türkiye’de Maden Tetkik ve Arama Enstitüsünün, Hidrojeoloji ve Sismoloji Enstitülerinin, Yeraltısuları Dairesinin ve Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun kuruluşlarında büyük uyarı ve katkıları olmuştur. Bu kurucu yönü ile jeologlar arasında daima yeniliğe yönelik ve arkadaşlık bağına dayanan bir işbirliğini yaratacak Türkiye Jeoloji Kurumunu da, 1946 yılında bir yıllık hazırlık devresinden sonra kurmuştu. Hayatı boyunca birçok defa başkanlığını yaptığı bu kuruluştan başka İsviçre, Fransa, F. Almanya Jeoloji Kurumlarıyle Alman Doğa Araştırıcıları Akademisinin de (Leopoldina) üyesi bulunuyordu.
Bugün jeoloji mesleğindeki yerini ve başarısını kendisine borçlu olan pek çok kişi büyük hocalarını şükranla anmaktadırlar. Türkiye jeoloji topluluğundaki eksikliği, doldurulamayacak kadar büyüktür.
Türkiye’de yerbilimlerinin kurucusu ve ilk Türk Jeologu, büyük hoca Ord. Prof. Dr. Hamit N. Pamir, 6 Haziran 1976 da, İstanbul’da hayata gözlerini yummuştur.
